جعبه تقسیم چیست؟
جعبه تقسیم - که جعبهی الکتریکی، جانکشن باکس و یا جعبهی ترمینال نیز نامیده میشود، یک جعبهی محافظتی است که سیمها در آن به هم متصل میشوند. جعبههای تقسیم غالباً در گچ دیوار، در سقف، یا بتن کار گذاشته میشوند. این جعبهها در اکثر خانهها، ساختمانها، و کارخانهها رایج هستند.
جعبههای تقسیم هم در جای سرپوشیده و هم در محیط روباز یافت میشوند و به صورت توکار یا روکار مورد استفاده قرار می گیرند. جعبههای تقسیم ضد آب معمولاً در فضای بیرونی استفاده میشوند. جعبههای تقسیم معمولاً از فلز یا پلاستیک ساخته میشوند.
کاربرد جعبه تقسیم
در بیشتر جاهایی که برق باشد جعبه تقسیم نیز پیدا میکنید. جعبه تقسیم روکار و جعبه تقسیم توکار کارهای مختلفی انجام میدهد:
- افراد را از تماس و برخورد با سیمهای برقدار محافظت می کند.
- سیمهای شما را از گرد و غبار و رطوبت محافظت می کند.
- از اینکه جوندگان کوچک (موشها) سیمهای شما را بجوند جلوگیری میکند.
- نقشهی الکتریکی ساختمان را به چند واحد سازماندهی میکند.
- از انتشار آتش درون جعبهی تقسیم جلوگیری میکند. (اگر به درستی پوشانده شده باشد)
به طور خلاصه این جعبههای تقسیم از اینکه چیزهای ناخواسته مانند آب، موش، و دست شما با سیمهای برقدار تماس داشته باشد جلوگیری میکنند. اگر به درستی پوشانده شوند، از انتشار آتشی که درون جعبهی تقسیم شروع شده به بیرون جلوگیری میکند. علاوه بر این، جعبههای تقسیم به سادهسازی کلیهی سیمکشیهای برقی داخل ساختمان کمک میکنند. معمولاً هر جعبه تقسیم در یک ساختمان بخش متفاوتی از سیمکشی نقشهی کلی ساختمان را نشان میدهد. جعبههای تقسیم بزرگتر نیز میتوانند حاوی محافظ تغییر ولتاژ کل خانه باشند. این نوع آرایش سازمان یافته انجام هر نوع کار برقی را بسیار ساده تر میکند (درست مانند استفاده از مجموعهای از ابزارهای برقی مناسب). اگر جعبه تقسیم نبود، کار برقکار بسیار سختتر میشد.
انتخاب جعبه تقسیم مناسب
جعبههای تقسیم برق انواع مختلفی دارند، و از نوعی فلز یا پلاستیک ساخته میشوند. جعبه تقسیم مناسب برای شما به این بستگی دارد که شما آن را برای چه کاری لازم دارید. آیا جعبه تقسیم ضد آب (واترپروف) نیاز دارید؟ آیا جعبه تقسیم برای استفاده در فضای باز یا فضای سرپوشیده میخواهید؟ آیا جعبهی 4 یا 8 ترمینالی است؟ این فهرست سؤالات ادامه دارد.
انتظارات خود از جعبه تقسیم الکتریکی را در ذهن خود مجسم کنید و بر اساس خواستهها، نیازها، و خدمات آن محصول را انتخاب کنید. از آنجا که هر نوع جعبه تقسیم الکتریکی دارای مزایا و معایب متفاوتی است، انتخاب جعبه تقسیم عالی و مناسب بستگی به این دارد که شما آن را برای چه کاری نیاز دارید.
اجازه دهید انتخاب جعبه تقسیم را خلاصه کنیم. هنگام انتخاب جعبه تقسیم این چهار عامل مهم را باید در نظر بگیرید:
- امتیاز حفاظت جعبه تقسیم
- نحوه اتصال سیمها در داخل جعبه تقسیم (نوع و تعداد ترمینالها)
- اندازه و شکل جعبه تقسیم
- جعبه تقسیم از چه مادهای ساخته شده است
1. امتیاز حفاظت جعبه تقسیم
انجمن ملی تولیدکنندگان برق (NEMA) استانداردهای مورد استفاده در آمریکای شمالی برای رتبهبندیهای مختلف محفظههای الکتریکی (یعنی جعبههای تقسیم) را تعریف میکند. رتبهبندیهای انجمن NEMA شرایط محیطی که یک جعبه تقسیم الکتریکی قادر به تحمل آن است را شرح میدهد ، مثلاً آیا جعبه تقسیم میتواند در برابر گرد و غبار، نور، باد، برف، و سایر شرایط آب و هوایی مقاومت کند.
برای جعبه تقسیم الکتریکی ضد آب، حداقل به جعبه تقسیم نوع 3 انجمن ملی تولیدکنندگان برق (NEMA) نیاز دارید (اگر محافظت در برابر زنگزدگی (خوردگی) نیز برایتان اهمیت داشته باشد، به نوع 3X/3RX/3SX نیاز دارید).
رتبهبندی انجمن ملی تولیدکنندگان برق (NEMA) به شما خواهد گفت که آیا یک جعبه تقسیم الکتریکی برای استفاده در مکانهای خطرناک یا غیر خطرناک و استفاده در فضای سرپوشیده یا فضای بیرونی مناسب است یا خیر. علاوه براین، رتبهبندی به شما نشان میدهد که جعبه تقسیم چقدر در برابر روغن، خنک کنندهها، و خورندهها محافظت میشود.
سیستم رتبهبندی مشهور دیگر عبارت است از درجهی حفاظتی (IP) یا سیستم رتبهبندی حفاظت بینالمللی. این سیستم معمولاً تحت عنوان رتبهبندی IP شناخته میشود. رتبهبندی IP میزان حفاظت جعبه تقسیم در برابر برخورد یا ورود اشیاء بیگانه، گرد و غبار و رطوبت را نشان میدهد.
ورود اشیاء خارجی روشی جالب است تا به شما گفته شود چه چیزی میتواند و چه چیزی نمیتواند وارد جعبه تقسیم شود.
حفاظت دارای سطوح مختلف است. به عنوان مثال جعبه تقسیم مقاوم در برابر گرد و غبار یا آب، جعبه تقسیم غیرقابل نفوذ در برابر گرد و غبار، جعبه تقسیم ضد آب و جعبه تقسیم دارای قابلیت فرو رفتن در آب. سطح دقیق حفاظت به امتیاز IP بستگی دارد.
جعبه تقسیمهای رایج که دارای امتیاز IP هستند عبارتند از:
جعبه تقسیمهای IP65 - به عنوان " غیرقابل نفوذ در برابر گرد و غبار و مقاوم در برابر آبی که از شیر آب میریزد" رتبه بندی میشود.
جعبه تقسیمهای IP67 - به عنوان "غیرقابل نفوذ در برابر گرد و غبار" و مقاوم در برابر فوارههای قدرتمند آب و یا در برابر دریاهای متلاطم (تا عمق 1 متر غوطهوری غیر مداوم) امتیازبندی میشود.
جعبه تقسیمهای IP68 - به عنوان "غیرقابل نفوذ در برابر گرد و غبار" و مقاوم در برابر غوطهوری کامل و مداوم در آب (مناسب برای غوطهوری مداوم در عمق زیر 1 متر) امتیازبندی میشود.
تولیدکننده معمولاً جزئیاتی در مورد حداکثر عمق و یا شرایط فشار را در اختیار شما قرار خواهد داد.
در نهایت، محافظ الکتریکی جعبه تقسیم را خواهید داشت. این امتیازبندی حفاظتی معمولاً به صورت آمپر نشان داده میشود. از این رتبهبندی استفاده میشود تا مشخص شود که آیا جعبه تقسیم میتواند حداکثر جریان خطای مدار مورد نظر شما را مدیریت کند یا خیر.
ایدهی خوبی است که به جای دست کم گرفتن جعبههای تقسیم خود، مقدار مجاز آنها را اندکی بیشتر در نظر بگیرید. این کار مانند سپر ایمنی عمل میکند و مانع بروز خطای انسانی در محاسبات رتبهبندی یا مانع آسیبهای خطای غیرقابل پیشبینی میشود.
2. ترمینالهای جعبه تقسیم
ترمینال نقطهای درون جعبه تقسیم است که در آن دو سیم به هم وصل میشوند. اغلب در یک جعبه تقسیم چندین پایانه وجود دارد، که هر ترمینال به عنوان نقطه اتصال دو سیم مختلف عمل میکند.
در صورت نیاز به اندازهگیری مقاومت عایق، اطمینان حاصل کنید که از یک تستر مقاومت عایق مناسب استفاده شود. اگر نیاز است که عایق را از نوک سیم جدا کنید، میتوانید قبل از اتصال سیم به ترمینال، از سیم لخت کن استفاده کنید تا عایق را درآورید.
میتوانید هر ترمینال درون جعبه تقسیم را به عنوان اسکلهای در بندر بارگیری در نظر بگیرید. همانطور که هر اسکله در بندر برای خطوط متفاوت حمل و نقل در نظر گرفته میشود، هر ترمینال درون جعبه تقسیم نیز برای اتصال الکتریکی متفاوتی در نظر گرفته میشود.
همانطور که بندر بارگیری میتواند چندین اسکله داشته باشد، جعبه تقسیم نیز میتواند چند ترمینال داشته باشد. رایجترین جعبههای تقسیم، جعبههای 4 یا 6 ترمینالی هستند. یعنی تعداد دقیق ترمینالها همیشه به تعداد اتصالاتی که باید ایجاد کنید بستگی دارد. هنگام انتخاب جعبه تقسیم برق، اطمینان حاصل کنید که برای هر جفت سیمی که میخواهید متصل کنید، ترمینال کافی داشته باشید.
سیمکشی در هر ترمینال انجام میشود تا یک اتصال الکتریکی ایجاد شود. میتوانید ولتاژ هر اتصال را با استفاده از مولتی متر اندازهگیری کنید. برای اتصال سیمها در یک ترمینال چند روش مختلف وجود دارد. نوع ترمینال بستگی به این دارد که سیمها چقدر دقیق به هم متصل میشوندکه انواع آن عبارتند از:
ترمینال پیچی Busbar: برای نصب سریع استفاده میشوند، این ترمینالها با وصل کردن هر یک از سیمهای کابل به داخل سوراخهای خود ایمن میشوند.
پایانههای پیچی تک: این ترمینالها تمام کابلها (به عنوان مثال، کابلهای کواکسیال یا هممحور) را در یک نقطه اتصال جمع میکنند، و با یک پیچ تک به یکدیگر وصل میکنند (با استفاده از یک پیچ گوشتی خوب). این ترمینالها در دسترسترین نوع ترمینال اتصال هستند که از تعداد زیادی سیم پشتیبانی میکنند.
پایانههایی که به نگهداری نیاز ندارند (Maintenance-free terminals): این ترمینالها انواع جدیدی از ترمینالهای اتصالی هستند که به جای اینکه پیچ داده شوند، محکم، فشرده، یا جاگذاری شدهاند تا قسمتهای مختلف خود را محفوظ کنند. این ترمینالها به عنوان راه حلی آسان و بدون استرس برای جعبههای تقسیم واقع در جاهای "غیرقابل دسترسی" در نظر گرفته میشوند.
3. اندازه و شکل جعبه تقسیم
جعبههای تقسیم در اشکال و اندازههای متفاوتی هستند. انتخاب آن بستگی به این دارد که شما از جعبه تقسیم چه استفادهای میکنید. به عنوان مثال، اگر به دنبال جعبه تقسیمی برای اتصال ترمینال تک در دیوار خود هستید، جعبه تقسیم فلزی از جنس استیل ضدزنگ 4 فوت، راهحل ایدهآل نیست. جعبه تقسیمی بخرید که نه زیاد کوچک و نه زیاد بزرگ باشد، و طرحی داشته باشد که متناسب با سیستمی باشد که در محفظه قرار میدهید.
در اینجا فهرستی از اشکال مختلف جعبههای تقسیم ارائه شده است:
- جعبه تقسیم مربعی
- جعبه تقسیم مستطیلی
- جعبه تقسیم دایرهای
- جعبه تقسیم هشت ضلعی
انواع جعبه تقسیم
نوع مواد به کار رفته در ساخت جعبه تقسیم (ترکیب مواد آن) نقش مهمی در دوام و پایایی آن دارد. بیشتر جعبههای تقسیم برقی یا از فلز و یا پلاستیک (پلیمر) ساخته میشوند. چهار نوع اصلی جعبه تقسیم عبارتند از:
- جعبه تقسیم فلزی
- جعبه تقسیم PVC (پلاستیک)
- جعبه تقسیم ABS (پلاستیک)
- جعبه تقسیم فایبرگلاس (پلاستیک تقویت شده با الیاف)
1. جعبه تقسیم فلزی
این جعبه تقسیم به عنوان جعبهی الکتریکی فلزی نیز شناخته میشود. جعبههای تقسیم فلزی این مزیت را دارند که در مقایسه با جعبههای تقسیم پلاستیکی (PVC ، ABS و فایبرگلاس) از مقاومت، مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش بیشتر، و مقاومت در برابر شعلهی بیشتری برخوردار هستند. علاوه بر این، این جعبههای تقسیم هم در دمای بالا و هم در دمای پایین میتوانند استحکام خود را حفظ کنند.
ایراد آنها این است که جعبههای تقسیم فلزی گرانتر، سنگینتر، و رسانا هستند. از آنجا که فلز رساناست، باید جعبه اتصال فلزی خود را به زمین اتصال دهید.
جعبههای تقسیم فلزی دارای این ایراد نیز هستند که در مقابل خوردگی یا زنگ زدگی آسیب پذیر هستند. اگرچه این به نوع فلز استفاده شده بستگی دارد.
سه نوع اصلی جعبه تقسیم فلزی وجود دارد:
- جعبه تقسیم فولاد نرم (گالوانیزه)
- جعبه تقسیم آلومینیوم
- جعبه تقسیم استیل ضد زنگ
1. جعبه تقسیم فولاد نرم (گالوانیزه)
در عین حال که جعبههای تقسیم الکتریکی از جنس فولاد نرم ارزانترین نوع هستند، اما سنگینترین و آسیب پذیرترین نوع جعبه تقسیم در برابر خوردگی نیز هستند. به این ترتیب، فقط باید از آنها در جای سرپوشیده یا در مکانهای روباز که ساحلی نیستند و خورنده وجود ندارد استفاده شود.
2. جعبه تقسیم آلومینیوم
جعبه تقسیم آلومینیومی از وزن کمتری برخوردار است و نسبت به جعبههای تقسیم فولاد نرم از محافظت بهتری در برابر خوردگی برخوردارند. اما آلومینیوم به اندازهی فولاد قوی نیست و در محیطهای ناملایم ممکن است خوردگی اتفاق بیفتد.
3. جعبه تقسیم استیل ضد زنگ
جعبه تقسیم استیل ضد زنگ سختتر و از لحاظ ساختاری قویتر از آلومینیوم یا فولاد نرم است. جعبه تقسیم استیل ضد زنگ نیز در برابر خوردگی بسیار مقاوم است. بزرگترین ایراد آن هزینه و وزن آن است. فولاد ضد زنگ بسیار گران و سنگین است.
بنابراین لازم است که کاربری خود از جعبه تقسیم الکتریکی را ارزیابی کنید تا مشخص شود که آیا مزایای آن ارزش هزینهی اضافی را دارد یا خیر.
مزایای جعبه تقسیم فلزی |
بسیار قوی و بادوام |
مقاوم در برابر اشعهی UV |
مقاومت در برابر شعلهی قوی (نسوز) |
تحمل درجه حرارت بالا |
معایب جعبه تقسیم فلزی |
هزینهی بالاتر |
سنگینتر از جعبههای تقسیم پلاستیکی |
رسانا (باید به زمین وصل باشد) |
آسیب پذیری در برابر خوردگی |
2. جعبه تقسیم پلاستیکی (PVC)
جعبه تقسیم PVC با نام جعبهی الکتریکی PVC نیز شناخته میشود. جعبههای تقسیم PVC (پلی وینیل کلراید) بسیار محبوب شدهاند و این محبوبیت دلایل خوبی دارد. PVC سبک، ارزان و قوی است.
PVC مادهای نارساناست. بنابراین اگر جعبه تقسیم PVC شما با سیم لخت، فیکسچر، یا سوئیچ برخورد کند (در صورت بروز خطا)، برق را هدایت نمیکند (رسانا نیست). به این دلیل نیازی نیست که جعبههای تقسیم PVC با پایه به زمین وصل شوند. به راحتی میتوانید با سوراخهایی در پشت یا طرفین جعبه تقسیم الکتریکی PVC آن را منگنه کنید. علاوه بر سبک بودن، نصب و کار کردن با جعبه تقسیم PVC بسیار آسان است.
مزایای جعبه تقسیم PVC |
هزینهی کم |
وزن سبک |
نارسانا بودن |
مقاومت در برابر خوردگی و مواد شیمیایی |
معایب جعبه تقسیم PVC |
به اندازهی فلز قوی نیست |
در برابر آتش مقاومت کمتری نسبت به فلز دارد |
شکننده در دمای سرد |
در برابر اشعهی ماوراء بنفش مقاومت کمی دارد (روکش میتواند این امر را بهبود بخشد) |
3. جعبه تقسیم ABS (پلاستیک)
جعبه تقسیم ABS به عنوان جعبهی الکتریکی ABS نیز شناخته میشود. ABS (آکریلونیتریل-بوتادین استایرن) پلاستیک سخت، سفت، به راحتی قابل تنظیم، و کم هزینه است. بسیار شبیه PLC است و در مقایسه با موادی مانند فلز و فایبرگلاس بسیاری از مزایا و معایب آنها را داراست.
تفاوتهای بین جعبه تقسیم الکتریکی PVC و ABS:
- ABS میتواند در برابر دمای سردتر مقاومت کند و مقاومت آن در برابر ضربه اندکی بالاتر است.
- PVC کمی ارزانتر است و مقاومتش در برابر اشعه ماوراء بنفش کمی بالاتر است.
- ABS مقاومت شیمیایی مشابهی با PVC دارد. ABS مانند PVC مادهای نارساناست. بنابراین، نیازی نیست که جعبه تقسیم ABS با پایه به زمین وصل شود.
مزایای جعبه تقسیم ABS |
هزینهی کم |
وزن سبک |
نارسانا بودن |
مقاومت در برابر خوردگی و مواد شیمیایی |
معایب جعبه تقسیم ABS |
به اندازهی فلز قوی نیست |
برای نصب پنکه یا فن سقفی توصیه نمیشود |
در برابر آتش مقاومت کمتری نسبت به فلز دارد |
در برابر اشعهی ماوراء بنفش مقاومت کمی دارد (روکش میتواند این امر را بهبود بخشد) |
4. جعبه تقسیم فایبرگلاس
فایبرگلاس همچنین به عنوان پلاستیک تقویت شده با شیشه (GRP) یا پلاستیک تقویت شده با فیبر (GFRP) نیز شناخته میشود. بنابراین، ممکن است این جعبههای تقسیم را با نام تجاری جعبه تقسیم GRP نیز ببینید.
فایبرگلاس (یا GRP) در طیف وسیعی از دماهای مختلف قوی، بادوام و پایدار است. از آنجا که فایبرگلاس نارساناست، نیازی نیست که جعبههای تقسیم الکتریکی فایبرگلاس با پایه به زمین وصل شوند (مانند جعبه تقسیم PVC و ABS).
جعبههای تقسیم الکتریکی فایبرگلاس "حد وسطی" بین جعبه تقسیم فلزی و جعبه تقسیم ABC / PVC است. به عنوان مثال، فایبرگلاس سبکتر از فلز است - اما از PVC و ABS سنگینتر است. تغییر آن سادهتر از فلز است - اما به آسانی PVC و ABS نیست. از PVC و ABS قویتر است - اما به اندازهی فلز قوی نیست. هنگام انتخاب جعبه تقسیم این مسئله را به خاطر بسپارید.
محفظههای فایبرگلاس معمولاً هنگامی انتخاب میشوند که به مقاومت زیادی در برابر مواد شیمیایی نیاز باشد. فایبرگلاس در برابر اسیدهای معدنی، اکسایندهها و مواد کاهنده، محلولهای اسیدی، نمک و آب دریا، گریسها، روغنها، و برخی از انواع الکل مقاوم است.
مزایای جعبه تقسیم فایبرگلاس |
هزینهی کم |
وزن سبک (گرچه از PVC سنگین تر است) |
نارسانا بودن |
مقاومت در برابر خوردگی و مواد شیمیایی |
معایب جعبه تقسیم فایبرگلاس |
به اندازهی فلز قوی نیست |
برای نصب پنکه یا فن سقفی توصیه نمیشود |
در برابر آتش مقاومت کمتری نسبت به فلز دارد |
قیمت خرید جعبه تقسیم برق
"برای استعلام قیمت جعبه تقسیم برق با کارشناسان فروش ما تماس حاصل فرمایید."